AL-KON'dan kritik uyarı

Anayasa ve ILO sözleşmeleri açıkça ihlal ediliyor

Adalet ve Liyakatlı Sendikalar Konfederasyonu (AL-KON), devlet memurlarına ödenen fazla mesai nöbet ücretlerinin mevcut hesaplama yönteminin hukuka, Anayasa’ya ve uluslararası sözleşmelere aykırı olduğunu belirterek kamuoyuna önemli bir uyarıda bulundu.

AL-KON tarafından yapılan açıklamada, fazla mesai ve nöbet karşılığında ödenen ücretlerin, çalışanın normal saatlik ücretinin dahi altında kalmasının fiilen angarya anlamına geldiği vurgulandı. Bu durumun, Anayasa’nın angarya yasağına açıkça aykırı olduğu ifade edildi.

Anayasal ve Uluslararası Hukuk İhlali

Açıklamada, Türkiye’nin taraf olduğu Uluslararası Çalışma Örgütü (ILO) sözleşmeleri hatırlatılarak şu tespitlere yer verildi:

•  ?Fazla mesai nöbet ücretleri, en az normal saatlik ücret düzeyinde olmalıdır.
•  ?Artan iş yükü ve fedakârlık dikkate alındığında bu ücretlerin %50 artırımlı (1,5 kat) ödenmesi gerekmektedir.
•  ?Düşük ücretler nedeniyle çalışanın istemediği hâlde nöbete veya fazla mesaiye zorlanması, ILO sözleşmelerinin ihlali anlamına gelmektedir.

AL-KON, Türkiye’de adaletin yalnızca maaş politikalarında değil, fazla mesai ücretlerinde de ciddi biçimde çöktüğünü ifade etti. Eğitim süresi, uzmanlık, alınan risk ve taşınan hayati sorumluluğun sistemde karşılık bulmadığına dikkat çekildi.
OECD Karşılaştırmasında Türkiye En Alt Sıralarda Kalır
AL-KON Konfederasyonu, OECD ülkeleri arasında yapılacak adil bir fazla mesai karşılaştırmasında Türkiye’nin kaçınılmaz biçimde en alt sıralarda yer alacağını belirtti.
Verilen örnekler ise çarpıcı:
•?  ?Pratisyen Hekim:
Saatlik brüt fazla mesai ücreti 169,68 TL
(Emekliliğe yansımıyor, gece ve hafta sonu farkı yok, ILO standartlarıyla uyumsuz)
•?  ?Uzman Hekim:
Saatlik brüt fazla mesai ücreti 187,23 TL
(Emekliliğe yansımıyor, gece ve hafta sonu farkı yok, ILO standartlarıyla uyumsuz)
•?  ?Hemşire Lisans:
Saatlik brüt fazla mesai ücreti 117,02 TL
(Emekliliğe yansımıyor, gece ve hafta sonu farkı yok, ILO standartlarıyla uyumsuz)
•?  ?Devlet Memuru:
Saatlik brüt fazla mesai ücreti 12,80 TL
(Emekliliğe yansımıyor, gece ve hafta sonu farkı yok, ILO standartlarıyla uyumsuz)
Buna karşılık aynı kamu kurumlarında çalışan 4/D statüsündeki temizlik işçilerinin ücretlerinin ILO standartlarına uygun olduğu vurgulandı:

• ?Gündüz saatlik brüt ücret: 479,90 TL
• ?Gece saatlik brüt ücret: 494,02 TL
• Gece farkı: 98,90 TL
• ?Hafta sonu çalışma brüt ücreti: 4.234,44 TL
• ?Ücretler emekliliğe yansıyor

“Mesele Meslekler Arası Karşıtlık Değil”

AL-KON açıklamasında, konunun meslekleri karşı karşıya getirmek olmadığı özellikle vurgulandı. Sorunun; eğitimin, uzmanlığın, sorumluluğun ve hukuki riskin sistematik biçimde yok sayılması olduğu ifade edildi.
Konfederasyon, Sağlık Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı’na çağrıda bulunarak; hekimler ve tüm devlet memurları için fazla mesai ve nöbet ücretlerinin, güncel ekonomik koşullara, mesleki zorluklara ve meslek onuruna yakışır biçimde ILO kararlarına uygun yeniden düzenlenmesi gerektiğini belirtti.
AL-KON, bu adaletsizliğin giderilmesi için hukuki ve sendikal mücadelenin kararlılıkla sürdürüleceğini kamuoyuna duyurdu.